Pensioenregeling, ontwikkelingen in wet- en regelgeving en communicatie
Onze huidige pensioenregeling
Bij Pensioenfonds KPN neem je deel aan een gecombineerde pensioenregeling:
- Tot een salaris van € 45.378 bouw je pensioen op in een zogeheten voorwaardelijk geïndexeerde middelloonregeling. Daarin bouw je jaarlijks voorwaardelijk 1,875% op van je pensioengrondslag van dat jaar. Als onze financiële situatie het toestaat, verhogen we je opgebouwde pensioen jaarlijks om de prijsstijgingen in Nederland te compenseren (toeslagverlening). Er is geen recht op toeslagen. Het is niet zeker of en in hoeverre je pensioen in de toekomst worden verhoogd met een toeslag.
- Vanaf de grens van € 45.378 bouw je pensioen op in een beschikbare premieregeling. Deze kent een leeftijdsafhankelijke staffel. Van het saldo wordt op jouw pensioendatum pensioen ingekocht tegen de dan geldende factoren. Ook bestaat de mogelijkheid van doorbeleggen.
- Ook is het mogelijk om binnen bepaalde grenzen deel te nemen aan individueel pensioensparen. De opbouw vindt plaats met een leeftijdsafhankelijke beschikbare premiestaffel.
- We hanteren een rekenleeftijd van 68 jaar, maar je kunt ook je pensioen vervroegd laten in (vanaf 60 jaar). In de praktijk zal vaak de datum waarop de AOW ingaat gekozen worden als pensioendatum. De pensioenaanspraken worden dan aangepast naar deze leeftijd.
- Er is sprake van recht op een tijdelijk en een levenslang partnerpensioen, een wezenpensioen en een premievrijstelling bij arbeidsongeschiktheid over het maximaal pensioengevende salaris tot € 128.810 (grens voor 2023).
- Er is een arbeidsongeschiktheidspensioen over het salaris boven € 66.956 (grens voor 2023).
Een gedetailleerd overzicht van je pensioenregeling vind je op onze website.
Wet- en regelgeving: ontwikkelingen in 2023
Wet toekomst pensioenen
Op 1 juli 2023 is de Wet toekomst pensioenen (Wtp) in werking getreden. In de wet is bepaald dat er in de toekomst alleen premieregelingen zijn toegestaan. Dat betekent dat de hoogte van de premie vaststaat. De premie samen met de beleggingsrendementen zorgt voor jouw pensioen. Voor veel wijzigingen in de Pensioenwet geldt dat die pas effectief worden, zodra de pensioenregeling daadwerkelijk is aangepast aan de Wtp.
De nieuwe pensioenregelingen komen in overleg met de sociale partners tot stand. Op uiterlijk 1 januari 2028 moeten alle pensioenregelingen in Nederland zijn overgegaan naar de nieuwe pensioenregeling en moeten pensioenuitvoerders, als de sociale partners daarvoor hebben gekozen, bestaande aanspraken en rechten hebben omgezet (ingevaren) naar de nieuwe regeling.
De sociale partners nemen in een zogenaamd transitieplan de hoofdlijnen van de nieuwe pensioenregeling op, zoals de hoogte van de pensioenpremie en de dekking van het partner- en wezenpensioen. Maar veel details zullen de komende periode nog moeten worden ingevuld om de overgang succesvol te laten verlopen. Zo is nog niet geheel bekend welke mogelijkheden er zijn om positieve en negatieve (beleggings)resultaten te spreiden, wat voor alle betrokkenen van belang is. Verder is met de verkiezingen van november 2023 de politieke situatie veranderd. Het is niet uit te sluiten dat er wijzigingen in de Wtp aangebracht zullen worden die verder gaan dan onder het volgende kopje vermeld. Zo wordt er al enige tijd gesproken over een instemmingsrecht bij het invaarbesluit.
Aanpassingen in de Wtp
De regering heeft een aantal aanpassingen en aanvullingen op de Wtp en andere wetten aangekondigd. In het wetsvoorstel voor deze ‘Verzamelwet Wtp’ worden onder meer de volgende onderwerpen verwacht:
- Uniformering van het kind-begrip. Er bestaan nu verschillen tussen wat pensioenuitvoerders in hun regeling onder een ‘kind’ verstaan. Een wettelijke definitie moet ervoor zorgen dat in situaties die minder gangbaar zijn, zoals bij stief- en pleegkinderen en samengestelde gezinnen, alle pensioenregelingen die wezenpensioen kennen uitgaan van hetzelfde kind-begrip.
- Voor de voortzetting van het risicopartnerpensioen na einde deelneming biedt de Pensioenwet een duidelijke regeling. Voor wezenpensioen geldt dat nog niet. Het recht op voortzetting van wezenpensioen na einde deelneming zal op dezelfde manier worden geregeld als de voortzetting van de dekking van het risicopartnerpensioen.
Andere wetswijziging, buiten de Wtp maar wel pensioengerelateerd:
- Niet deelnemen aan pensioenregeling vermelden op loonstrook. De eigen bijdrage aan de pensioenpremie van een werknemer die deelneemt aan een pensioenregeling staat op de loonstrook. De SER wil dat ook op de loonstrook wordt vermeld als de werknemer géén pensioen opbouwt. Zo worden werknemers zonder pensioen zich meer bewust van het gebrek aan oudedags- en nabestaandenvoorziening.
Het wetsvoorstel Verzamelwet Wtp zal via internetconsultatie aan het publiek worden voorgelegd.
Wetsvoorstel pensioenverdeling bij scheiding
De opvolger van de huidige Wet verevening pensioenrechten bij scheiding (Wps) zou oorspronkelijk op 1 januari 2021 in werking treden. Voordat de wet in behandeling kwam in de Tweede Kamer werd de invoering door de komst van de Wtp al uitgesteld. De Wtp zorgt voor veranderingen in het partnerpensioen en in het partnerbegrip, twee punten die de kern van de Wps raken. De Wps wordt ingevoerd aan het einde van de periode waarin pensioenuitvoerders kunnen overgaan naar een nieuwe pensioenregeling. Dit betekent inmiddels uitstel tot 1 januari 2028.
Aanpassingen wetgeving voor pensioenverdeling bij scheiding
Uitstel van de behandeling van de Wps betekent niet dat er helemaal niets gebeurt op het gebied van scheiding en pensioen. De hiervoor genoemde Verzamelwet Wtp bevat naar verwachting maatregelen die de positie van de ex-partner moeten verbeteren:
- een verlenging van de maximale termijn voor indienen van het bekende meldingsformulier bij de pensioenuitvoerder van twee naar vijf jaar. Ook moeten pensioenuitvoerders na een scheiding ex-partners duidelijker wijzen op het kunnen gebruiken van dit formulier;
- de gevolgen van een scheiding tussen 1995 en inwerkingtreding van de Wps inzichtelijker maken op mijnpensioenoverzicht.nl.
Wetsvoorstel bedrag ineens
Al in 2021 heeft het parlement ingestemd met de Wet bedrag ineens, RVU en verlofsparen. Onderdeel daarvan was dat een deelnemer aan een pensioenregeling het recht krijgt om bij pensioeningang 10% van de waarde van zijn aanspraken op ouderdomspensioen ineens te kunnen ontvangen. De pensioenuitvoerder moet daaraan meewerken.
De voorgenomen datum van inwerkingtreding is al diverse malen uitgesteld. In november 2023 schreef de minister dat de wet niet eerder dan op 1 januari 2025 in werking zal kunnen treden.
Kleine aanspraken niet ontstaan bij einde deelneming
De wet Waardeoverdracht kleine pensioenen was bedoeld voor kleine pensioenen die zijn ontstaan bij einde deelneming door het eindigen van de arbeidsovereenkomst. Er zijn ook kleine aanspraken die op andere wijze zijn ontstaan, met name bij het eindigen van een uitvoeringsovereenkomst tussen een werkgever en een pensioenuitvoerder. Deze groep kan dan niet de kleine aanspraken overdragen aan een latere nieuwe uitvoerder, omdat er sprake is van een collectieve beëindiging van de deelneming en niet van het eindigen van de arbeidsovereenkomst. Pensioenuitvoerders herkennen de verschillende soorten kleine aanspraken niet in de administratie en zouden bij een automatische waardeoverdracht alle kleine aanspraken overdragen.
Er is daarom een wetsvoorstel uitgewerkt dat ervoor zorgt dat alle kleine aanspraken kunnen meegaan in het proces van automatische waardeoverdracht. Het wetsvoorstel is op 1 januari 2023 in werking getreden.
Eind mei 2023 heeft pensioenfonds KPN net zoals andere fondsen een actie met betrekking tot waardeoverdracht kleine pensioenen (WODKP) van voor 2018 gehouden. Met dit proces worden pensioenaanspraken onder de afkoopgrens automatisch aangeboden aan het pensioenfonds waar de deelnemer nu opbouwt. Wij hebben zo de kleine pensioenen van voor 2018 waar mogelijk overgedragen naar andere uitvoerders. Hierdoor zijn de deelnemersaantallen in 2023 met 1.410 gedaald naar in totaal 71.492.
Communicatie
“Effectieve communicatie gaat niet zozeer over zenden en ontvangen, maar over begrijpen en verbinden.” Deze woorden van Ron van der Jagt, oud-bestuurder van de Beroepsvereniging voor Communicatie, zijn zeker van toepassing op onze pensioencommunicatie. Wij communiceren veel en een begrijpelijke boodschap is dan van het grootste belang. Ook in 2023 hebben we ons weer volop ingezet om onze communicatie verder te verbeteren. Hier lees je er meer over.
Dikke voldoende na reputatieonderzoek, maar aandacht voor nieuwe regels pensioen
In 2023 hebben we een reputatieonderzoek laten uitvoeren onder alle deelnemers. We wilden graag weten wat zij van Pensioenfonds KPN vinden en welke wensen en verwachtingen er zijn voor het pensioen. De uitslag mocht er zijn. In het onderzoek waardeerden de deelnemers het pensioenfonds met het rapportcijfer 7,3. Bij het vorige onderzoek in 2020 was dit nog een 7,0. We zijn heel bij dat het vertrouwen weer is gestegen.
Opvallend is dat de helft van de deelnemers aan het onderzoek aangaf bekend te zijn met de nieuwe regels voor pensioen. Bij het vorige onderzoek in 2020 was dat nog 64%. Verder wil ongeveer de helft van de deelnemers de nieuwe regels voor pensioen graag beter begrijpen. Deze opmerkingen nemen we mee in de manier waarop we communiceren over de nieuwe pensioenwet.
Communicatie over toekomst pensioenen
De Wtp is per 1 juli 2023 van kracht. Uit de Wtp volgt dat voor 1 januari 2028 de overstap moet worden gemaakt naar een nieuwe pensioenregeling. Sociale partners en het pensioenfonds zijn hierover in overleg en hebben de ambitie om dat te realiseren per 1 januari 2026. Om onze deelnemers mee te nemen in deze overgang is het belangrijk om het (soms complexe) verhaal goed te vertellen.
Vooralsnog kunnen we niet vertellen wat de nieuwe pensioenregeling concreet voor (de hoogte van) het pensioen van onze deelnemers betekent. Wel gaan we hen meenemen in het proces naar de nieuwe pensioenregeling. Daar zijn we in 2021 mee gestart en we hebben daar in 2022 en 2023 een vervolg aan gegeven met nieuwsbrieven en nieuwsberichten. We hebben ook de themapagina op de website aangepast aan de nieuwe regels en ontwikkelingen. In 2024 zullen we de communicatie rondom de Wtp verder intensiveren en belangrijke stappen zetten om de deelnemers voor te bereiden op de overgang naar de nieuwe pensioenregeling.
MVB-sessies deelnemerspanel
In juni en juli 2023 hebben er twee deelnemerspanels plaatsgevonden over maatschappelijk verantwoord beleggen (MVB). Deze panels vonden plaats om de bestaande MVB-thema’s aan te vullen en te herdefiniëren. Uiteindelijk willen we met input van de deelnemers komen tot een nieuwe set aan thematische speerpunten op het gebied van MVB.
De deelnemers gaven met een cijfer aan hoe belangrijk zij de thema’s vinden. De hoogste cijfers gingen naar Verantwoorde productie en consumptie, Governance en Mensenrechten.
Geen verhoging van pensioenen in 2024
In december 2023 hebben wij alle deelnemers geïnformeerd over het besluit om de pensioenen in 2024 niet te verhogen. Dit bericht leidde tot diverse teleurgestelde reacties. Wij kunnen ons die teleurstelling goed voorstellen. Ons streven is om onze deelnemers een pensioen te bieden dat meegroeit met de inflatie. Het afgelopen jaar hebben we echter te maken gehad met een bijzondere situatie rondom de prijsontwikkelingen, waardoor het niet mogelijk was om een toeslag te verlenen.
Om te bepalen of we de pensioenen kunnen verhogen, kijken we naar twee dingen:
- Onze beleidsdekkingsgraad
- Het dalen of stijgen van de prijzen van bijvoorbeeld gas, elektriciteit en dagelijkse boodschappen. We gaan daarvoor uit van de afgeleide consumentenprijsindex (CPI) van het Centraal Bureau voor de Statistiek
De prijsontwikkelingen worden beoordeeld over de periode van september tot en met september van het voorgaande jaar. Voor 2024 hebben we gekeken naar de periode van 30 september 2022 tot en met 30 september 2023. Volgens de cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek zijn de prijzen in die periode met 1,39% gedaald, waardoor er geen ruimte is voor een verhoging van de pensioenen.
We kunnen ons goed voorstellen dat veel deelnemers niet de ervaring hebben dat de prijzen in 2023 gedaald zijn. Maar het Centraal Bureau van de Statistiek meten een gemiddelde. Terwijl sommige kosten zoals die van dagelijkse boodschappen zijn gestegen, zijn vooral de prijzen van gas en stroom gedaald, waardoor het gemiddelde prijspeil over de periode september 2022 - september 2023 een daling vertoonde.
Online verkort jaarverslag
Net als voorgaande jaren is ook in 2023, naast het officiële jaarverslag, een interactief verkort jaarverslag gepubliceerd op de website van Pensioenfonds KPN.
| Eind december 2023 | Eind december 2022 | Eind december 2021 | Eind september 2020 | |||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| % e-mailadressen | Actief | 74,0% | Actief | 77,5% | Actief | 75,8% | Actief | 70,7% |
| Gewezen | 61,7% | Gewezen | 60,1% | Gewezen | 57,7% | Gewezen | 48,4% | |
| Pensioengerechtigden | 75,4% | Pensioengerechtigden | 73,8% | Pensioengerechtigden | 71,3% | Pensioengerechtigden | 67,7% |
Digitale communicatie
Wij geven de voorkeur aan digitale communicatie met onze deelnemers. Digitale communicatie is duurzamer, goedkoper, efficiënter en sneller dan post. Ons digitale bereik is ook in 2023 weer gegroeid.
Acties volgens de Jaarkalender 2023
In 2023 hebben we de communicatieacties volgens de jaarkalender uitgevoerd. Een voorbeeld is de campagne voor deelnemers tussen 25 en 40 jaar. Om verbinding te krijgen en te houden met deze doelgroep hebben we een campagne ontwikkeld die hen aanspreekt (Ken jij ze ook, pensioenexcuses?). We hebben deze doelgroep naar mijnpensioenoverzicht.nl (MPO) geleid, zodat zij inzicht krijgen in hun totaal opgebouwde pensioen. In totaal heeft 6,4% van de aangeschreven doelgroep ingelogd op MPO. In november hebben we meegedaan aan de Pensioen3daagse, een landelijk initiatief van platform Wijzer in geldzaken. In totaal heeft 14,7% van de aangeschreven doelgroep ingelogd op MPO, wat een erg mooi en bovengemiddeld resultaat is. De campagne om e-mailadressen te verzamelen is doorgeschoven naar het eerste kwartaal van 2024. Met die campagne willen we de digitale bereikbaarheid nog verder verhogen.
Klachten en geschillen
Luisteren naar deelnemers en daar naar handelen biedt kansen om onze dienstverlening structureel te blijven verbeteren. Hierbij volgen we de geactualiseerde versie (11 september 2023) van de Gedragslijn Goed omgaan met Klachten (gedragslijn). Een vorm van zelfregulering waarmee leden van de Pensioenfederatie hebben vastgelegd wat het basisniveau is van hoe we als pensioenfondsensector willen omgaan met klachten. Hiermee sluiten we aan bij de verwachtingen van onze deelnemers en zijn we goed voorbereid op de verwachte toestroom van vragen en klachten door de stelselwijziging. De geactualiseerde versie sluit aan bij de Wet toekomst pensioenen. Daarbij hanteren we de bredere definitie van een klacht, elke uiting van ontevredenheid van een persoon gericht aan de pensioenuitvoerder.
Ons klachtenreglement en -procedure zijn in lijn gebracht met de nieuwe wetgeving en de gedragslijn. Daarnaast heeft ons bestuur een klachtenbeleid vastgesteld. Hierin staat beschreven wat de succesfactoren zijn van goed klachtenmanagement en hoe het bestuur daarop stuurt.
In onderstaand schema staan de aantallen klachten, geëscaleerde klachten en geschillen over 2023 toebedeeld aan een aantal vaste rubrieken zoals beschreven in de gedragslijn. Het begrip geëscaleerde klachten gebruiken we pas vanaf 1 januari 2024. Tot 1 januari 2024 komen herhaalklachten terug onder geschillen. Met ingang van 1 januari 2024 verwijzen we door naar de nieuw opgerichte Geschilleninstantie Pensioenfondsen (GIP).
In 2023 zijn 487 klachten afgehandeld waarvan er na beantwoording van de klachten 8 deelnemers alsnog in de vorm van een bezwaar dit hebben voorgelegd aan de geschillencommissie.
Onderverdeeld naar onderwerp (AFM classificatie) geeft dat het volgende beeld:
| Onderwerp | Aantal klachten | Geëscaleerde klachten | Geschillen | |||
|---|---|---|---|---|---|---|
| Klachten/geschillen in behandeling per 1 januari 2023: | 1 | 0 | 3 | |||
| Afgehandelde klachten/geschillen 2023 per onderwerp: | ||||||
| - service en klantgerichtheid | 1 | 0 | 0 | |||
| - behandelingsduur | 1 | 0 | 0 | |||
| - informatieverstrekking | 4 | 0 | 3 | |||
| - deelnemersportaal | 3 | 0 | 0 | |||
| - keuzebegeleiding | 0 | 0 | 0 | |||
| - pensioenberekening en -betaling | 2 | 0 | 5 | |||
| - registratie werknemersgegevens/datakwaliteit | 1 | 0 | 0 | |||
| - toepassing wet- en regelgeving: algemeen | 11 | 0 | 0 | |||
| - toepassing wet- en regelgeving: invaren, transitie | 104 | 0 | 0 | |||
| - financiële situatie* | 360 | 0 | 0 | |||
| - duurzaamheid | 0 | 0 | 0 | |||
| - overig | 0 | 0 | 0 | |||
| Afgehandelde klachten/geschillen in 2023: | 487 | 0 | 8 | |||
| Klachten/geschillen in behandeling per 31 december 2023: | 2 | 0 | 4 |
Op dit moment is onze pensioenuitvoeringsorganisatie bezig met de inrichting van een periodieke meting van de klanttevredenheid over de behandeling van klachten. Deze wordt in de loop van 2024 operationeel. Ook zal dan op een stelselmatige wijze gekeken worden naar mogelijke verbeteringen die wij kunnen doorvoeren op basis van de ontvangen klachten.
Vragen van deelnemers
In 2023 hebben deelnemers 9.918 vragen gesteld aan het pensioenfonds (2022: 13.126). Ze stelden met name vragen over hun pensioenaanvragen, pensioenaanspraken, pensioenuitkeringen, echtscheiding, persoonsgegevens, website en communicatie en pensioenoverdracht.